9 năm bị bệnh đái tháo đường nhưng anh Lân uống thuốc không đều, đường huyết lên xuống thất thường, xuất huyết võng mạc, đối diện nguy cơ mù lòa.
Tính từng phút hạ đường huyết cho bệnh nhân
Đầu tháng 6, khoa Cấp cứu BVĐK Tâm Anh tiếp nhận bệnh nhân Hoàng Lân (45 tuổi, ở TP HCM) trong tình trạng đường huyết cao vọt hơn 300 mg/dL (tương đương khoảng 16,5 mmol/L, người bình thường dưới 7,8 mmol/L), kèm biểu hiện mệt mỏi, lừ đừ ăn vào ói ra. Riêng mắt phải mờ đột ngột và nhanh chóng. Những biểu hiện này diễn ra trong 2 – 3 ngày trước khi được đưa đi cấp cứu.
Anh Lân cho biết vốn mắc bệnh đái tháo đường đã nhiều năm nhưng do công việc kinh doanh phải đi tỉnh thường xuyên nên anh uống thuốc không đều, dẫn đến việc không kiểm soát được đường huyết. Cách đây vài ngày, bệnh nhân đi khám mắt và được chẩn đoán xuất huyết võng mạc.
Trực tiếp điều trị cho người bệnh, bác sĩ CKI Võ Trần Nguyên Duy, khoa Nội tiết – Đái tháo đường, BVĐK Tâm Anh TP.HCM chia sẻ, thông thường người mắc bệnh đái tháo đường bị biến chứng võng mạc sẽ diễn ra từ từ; nhưng ở anh Lân lúc nhập viện thì mắt đã nhìn mờ, tình trạng này xảy ra nhanh chóng, đột ngột, đường huyết lại quá cao. Nguyên nhân có thể do người bệnh dùng thuốc điều trị đái tháo đường không đúng và đủ liều. Người bệnh được điều trị giảm đường huyết nhanh chóng để tránh làm tăng nặng biến chứng xuất huyết võng mạc, ngăn các biến chứng lên các cơ quan khác như tim mạch, mạch máu, thận, thần kinh, nhiễm toan ceton, rơi vào hôn mê hay tử vong. Thời gian xử trí được tính bằng phút, nếu chậm trễ, nguy cơ xảy ra mù lòa ở người bệnh càng tăng.
Ngay lập tức hàng rào liên khoa được thiết lập, các bác sĩ khoa Cấp cứu và Nội tiết – Đái tháo đường thống nhất tiêm insulin, bù nước điện giải, song song với việc theo dõi chỉ số đường huyết đề phòng các biến chứng khác có thể xảy ra.
“Nếu như đường huyết tăng cao gây ra những mối nguy cho tim, thận,… thì khi đường huyết xuống thấp (dưới 60 mg/dL) cũng có thể khiến người bệnh hôn mê, thậm chí tử vong. Chính tình trạng đường huyết lên xuống thất thường khiến sức khỏe của anh Lân bị ảnh hưởng nghiêm trọng và có thể gây ra những biến chứng khó lường”, bác sĩ Duy chia sẻ thêm.
Sau điều trị, tình trạng đường huyết của bệnh nhân đã ổn định hơn, xuống ở mức 6.2 (108 – 126mg/dl) so với thời điểm cấp cứu là hơn 300mg/dL. Đồng thời, thị lực đã biến chuyển rõ rệt sau khi điều trị mắt bằng phương pháp chích thuốc nội nhãn. Nếu lúc trước khi điều trị, thị lực của anh ở mức 4/10 thì nay đã nâng lên mức 9/10.
Cần chú ý đến biến chứng đái tháo đường ở mắt!
Bác sĩ Duy cảnh báo, người mắc bệnh đái tháo đường thường chỉ quan tâm đến biến chứng ở các cơ quan trong cơ thể như tim mạch, thận,… mà không chú ý đến những biến chứng ở mắt như bệnh võng mạc tiểu đường, xuất huyết võng mạc, phù hoàng điểm,… Những biến chứng này đe dọa nghiêm trọng đến thị lực. Nếu không may mất thị lực, cuộc sống người bệnh sẽ phụ thuộc hoàn toàn vào người thân. Chất lượng cuộc sống suy giảm nghiêm trọng, ảnh hưởng tâm lý, có thể dẫn đến những hậu quả đáng tiếc.
Theo ThS.BS Phạm Huy Vũ Tùng – chuyên khoa Mắt, BVĐK Tâm Anh TP.HCM, võng mạc được cấu tạo bởi các tế bào thần kinh đặc biệt, có chức năng chuyển đổi ánh sáng thành tín hiệu, truyền về não bộ giúp chúng ta nhìn thấy được hình ảnh. Khi võng mạc bị tổn thương sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng nhìn của người bệnh.
Xuất huyết võng mạc xảy ra khi thành mao mạch yếu đi, giãn ra và phình lên do tác động của đường huyết cao. Điều này làm tăng tính thấm khiến dịch và máu rò rỉ ra ngoài tạo thành các đốm xuất tiết, xuất huyết nhỏ. Tình trạng nặng hơn sẽ phá vỡ mao mạch, khiến máu chảy ra nhiều tạo thành các mảng xuất huyết và gây thiếu máu võng mạc, tổn thương hàng rào máu võng mạc, tổn thương võng mạc.
Biến chứng trên võng mạc, nếu người bệnh đái tháo đường không điều trị đường huyết ổn định có thể rơi vào một trong hai tình huống: Bệnh võng mạc đái tháo đường không tăng sinh và bệnh võng mạc đái tháo đường tăng sinh.
Với bệnh võng mạc đái tháo đường không tăng sinh thì những mạch máu mới hay những triệu chứng chưa xuất hiện, có thể phát hiện thông qua chụp đáy mắt. Tuy nhiên, chứng phù hoàng điểm có thể xuất hiện với các biểu hiện nhìn mờ, tầm nhìn bị thu hẹp, hình ảnh biến đổi khác nhau với hai mắt. Lúc này, người bệnh chỉ cần điều trị, kiểm soát yếu tố nguy cơ bao gồm đường huyết, huyết áp, lipid máu và sử dụng một số thuốc điều trị phòng ngừa.
Bệnh võng mạc đái tháo đường tăng sinh là sự xuất hiện của nhiều mạch máu mới, mong manh. Lúc này, tầm nhìn của người bệnh bị hạn chế nhiều với các biểu hiện như đỏ mắt hay nhức mắt. Thông thường, người bệnh sẽ điều trị bằng phương pháp tiêm nội nhãn (anti – VEGF: giúp kháng lại tình trạng tăng sinh mạch máu), dùng laser quang đông (giúp ổn định, không cho mạch máu tăng sinh). Trường hợp nặng hơn, xuất hiện những vệt máu và đốm đỏ trôi nổi trong tầm nhìn và gây xuất huyết thì cần phải thực hiện mổ mắt.
Điểm chung của cả hai trường hợp này là tình trạng phù hoàng điểm có thể xảy ra. Đây là khu vực trung tâm nhỏ của võng mạc giúp có tầm nhìn chi tiết, sắc nét, cần thiết cho hoạt động xem, đọc,… Khi máu và dịch rò rỉ vào hoàng điểm sẽ gây phù, nhìn mờ và/hoặc mất thị lực, gọi là phù hoàng điểm.
Biến chứng đái tháo đường thường diễn biến âm thầm, nhưng khi đã phát ra thành biểu hiện thì đã rơi vào mức độ nặng. Những biểu hiện cần chú ý bao gồm: Mắt mờ đột ngột hoặc mờ từ từ, khát nước thường xuyên, cơ thể mệt mỏi, tiểu nhiều, khô miệng, ăn nhiều nhưng lại nhanh đói, giảm cân hoặc tăng cân bất thường, vết trầy xước lâu lành,…
Ngay khi nhận thấy các dấu hiệu trên, bạn cần đi khám sức khỏe tại các chuyên khoa Nội tiết, khoa Mắt… để được bác sĩ tư vấn điều trị, điều chỉnh đường huyết. Điều quan trọng nữa, người đã mắc tiểu đường lâu năm không nên chủ quan trong việc uống/dùng thuốc điều trị. Cần uống thuốc đúng liều, đúng giờ để duy trì mức đường huyết luôn ở trạng thái ổn định, bác sĩ Duy lưu ý.
Comments are closed.