Người bệnh tưởng dị ứng, bác sĩ phát hiện bệnh hiếm

Người bệnh nhập viện với mắt sưng, cơ thể nổi ban đỏ, loét da đuôi mắt, miệng, bộ phận sinh dục, bác sĩ BVĐK Tâm Anh TP.HCM phát hiện bệnh hiếm gặp.

Cấp cứu vì tổn thương, lở loét nhiều vị trí trên cơ thể

Trước 2 ngày đến bệnh viện, chị Đ.H.M. 30 tuổi, bị đỏ hai mắt, ghèn ùn ứ. Vùng da gần mắt có biểu hiện mẩn đỏ, mắt sưng phù, xung huyết kết mạc, tổn thương biểu mô giác mạc. Sau đó, những nốt ban đỏ xuất hiện rải rác toàn thân, vùng da xung quanh mắt lở loét, tình trạng lở loét còn xuất hiện ở mũi, miệng và bộ phận sinh dục… Nghĩ mình bị dị ứng, người bệnh uống thuốc chống dị ứng nhưng dấu hiệu bệnh không giảm và nhập viện khoa Cấp cứu.

Đang trong ca trực, ThS.BS.CKI Nguyễn Ngọc Nhã Khanh cùng ê-kip cấp cứu nhanh chóng xem xét những biểu hiện trên cơ thể người bệnh. Các nốt ban đỏ xuất hiện trên hai cánh tay, hai chân không giống như nổi mề đay do dị ứng thông thường mà là những bóng nước. Qua khai thác bệnh sử, người bệnh cho biết đang uống thuốc kháng sinh và giảm đau thuộc nhóm thuốc chống viêm steroid (NSAID) để trị viêm xoang và đau nhức tay.

“Kết hợp cùng những dấu hiệu và biểu hiện lúc nhận bệnh, chúng tôi nghi ngờ người bệnh có khả năng mắc phải hội chứng Stevens Johnson. Đây cũng là một tình trạng dị ứng nhưng nặng hơn so với thể dị ứng thông thường”, bác sĩ Khanh cho biết.

Ngay sau đó, các bác sĩ tiến hành xét nghiệm máu cho người bệnh để xem có hay không tình trạng nhiễm trùng và dị ứng. Kết quả xét nghiệm máu cho thấy có sự gia tăng số lượng bạch cầu eosinophil (bạch cầu ưa môi trường acid), được xem là yếu tố gợi ý cho tình trạng cấp cứu.

Kết quả xét nghiệm máu cho thấy có dấu hiệu của tình trạng nhiễm trùng. Một phác đồ cấp cứu cho hội chứng Steven Johnson được thiết lập. Các bác sĩ sử dụng thuốc kháng viêm, kháng histamin cho người bệnh. Sau đó, người bệnh được chuyển sang khoa Nội tổng hợp, tiếp tục theo dõi điều trị nội trú.

ThS.BS.CKI Nguyễn Văn Tú, Khoa Nội tổng hợp, BVĐK Tâm Anh TP HCM, người trực tiếp điều trị cho bệnh nhân chia sẻ: Sau 3 ngày điều trị bằng corticoid liều trung bình đường tiêm tĩnh mạch, kháng histamin, bù nước điện giải,… ngoài ra còn phối hợp với bác sĩ chuyên khoa mắt và da liễu, tình trạng bệnh đã chuyển biến tốt: bóng nước xẹp, tình trạng loét miệng, mũi, âm đạo đang dần cải thiện.

Thuốc chống dị ứng được chuyển từ đường tiêm sang đường uống cho người bệnh. Đến ngày thứ 5, người bệnh hồi phục, các bóng nước đã đóng mài đen, lành dần và đang tróc vảy, chỗ loét miệng đang lên da non. Một ngày sau đó, người bệnh xuất viện.

Bệnh hiếm gặp, tử vong cao

Theo bác sĩ Tú, hội chứng Steven Johnson hiếm gặp, tỷ lệ 2/1.000.000 người nhưng tới 5% – 30% ca tử vong tùy theo mức độ tổn thương. Bệnh có biểu hiện đặc trưng là những nốt lở loét ở các lỗ tự nhiên của cơ thể như mắt, mũi, miệng, họng, đường tiểu… Ở nữ giới thì loét âm hộ, có thể chảy máu. Ở nam giới, ngoài những vị trí thông thường còn có thể bị loét ở vị trí đường tiểu với biểu hiện rát, buốt khi đi tiểu. Những trường hợp nặng có thể ảnh hưởng tới hô hấp, thần kinh.

Nguyên nhân thường gặp của hội chứng này là do phản ứng dị ứng với thuốc. Tất cả các loại thuốc đều có nguy cơ gây dị ứng với mức độ khác nhau. Một số loại thuốc có nguy cơ “cao” gây ra hội chứng này, bao gồm: Allopurinol, Trimethoprim-sulfamethoxazole và các kháng sinh sulfonamid khác, aminopenicillin, cephalosporin, quinolon, carbamazepine, phenytoin, phenobarbital và nhóm thuốc kháng viêm không steroid (NSAID).

Những nguyên nhân ít gặp khác bao gồm nhiễm các virus (virus Herpes, HIV, viêm gan A), mắc bệnh nhiễm khuẩn (viêm não, viêm màng não, nhiễm khuẩn răng miệng, viêm phổi), mắc bệnh ký sinh trùng, bệnh miễn dịch (lupus ban đỏ…), rối loạn nội tiết trong thời kỳ mang thai/rối loạn kinh nguyệt…

Thời gian xảy ra phản ứng dị ứng cũng tùy vào loại thuốc và phản ứng của người bệnh. Phản ứng phản vệ cấp thường xảy ra trong vòng 30 phút đến 1 giờ sau khi uống hoặc chích thuốc, chỉ số ít xảy ra vào ngày thứ 2 sau khi tiếp xúc với dị nguyên. Còn hội chứng Steven Johnson, đa số triệu chứng thường biểu hiện sau vài ngày tuy nhiên cũng có trường hợp hiếm gặp gần 2 tháng kể từ khi uống thuốc, thời gian khởi phát trung bình là 5 ngày với mức độ tổn thương da, niêm mạc nặng hơn. Bệnh có thể gặp ở cả trẻ em và người lớn tuổi.

Ở bệnh nhân M., tình trạng phản ứng xảy ra sau 4-5 ngày dùng thuốc kháng viêm Meloxicam. Trong quá trình điều trị, người bệnh còn gặp phải vấn đề: cảm thấy đau đớn, khó khăn khi ăn uống do những vết loét môi gây ra. Do đó, người bệnh được bác sĩ da liễu phối hợp thăm khám, đồng thời xem xét kỹ hơn về tình trạng ban đỏ.

Sau khi khám, TS.BS Đặng Thị Ngọc Bích, chuyên khoa Da liễu, BVĐK Tâm Anh TP.HCM đã chỉ định dùng thuốc bôi giúp giảm đau và làm liền nhanh vết thương, giúp người bệnh ăn uống dễ dàng hơn. Ngoài ra, người bệnh còn có biểu hiện tiểu gắt buốt. Xét nghiệm nước tiểu cho thấy tình trạng nhiễm trùng đường tiểu. Người bệnh được điều trị thêm kháng sinh.

Bác sĩ Bích lưu ý thêm, người bệnh sau khi điều trị khỏi, xuất viện về nhà cần lưu ý giữ sạch vùng da nổi bóng nước. Làm sạch nốt bóng nước bằng povidine hoặc xanh methylen khi bóng nước còn căng. Nếu nốt bóng nước đã đóng mài thì chỉ cần giữ vệ sinh sạch. Ưu tiên ăn uống nhóm thực phẩm tăng sức đề kháng để cơ thể mau hồi phục. Nếu người bệnh đã từng bị phản ứng với 1 thuốc thì cần nhớ, báo cho bác sĩ để tránh dùng lại loại thuốc đó và khi người bệnh đã có cơ địa từng bị hội chứng Steven Johnson thì sẽ tăng nguy cơ tái phát khi dùng các loại thuốc khác.

Để giảm mức độ nặng của bệnh, sau khi uống một loại thuốc bất kỳ thấy có biểu hiện nổi mẩn ngứa, nổi ban, bóng nước trên da nên ta ngưng dùng thuốc ngay và đến gặp bác sĩ. Vì nếu người bệnh đến muộn sẽ tăng nguy cơ bội nhiễm vi trùng và thậm chí tử vong.